पायखुणा
Author: Satyen Hombali
तो
तो एक आहे की अनेक आहे तो सर्वस्व आहे की शून्यत्व आहे तो वास्तव आहे की संभ्रम आहे तो स्पष्ट आहे की धूसर आहे तो कुणीकडे नाही आणि कुणीकडे आहे तो कुठेच नाही की सगळीकडे आहे तो तुमच्यात आहे की माझ्यात आहे तो सत्यात आहे की मिथ्यात आहे तो शरीरात आहे की मनात आहे तो कल्पित आहे की अकल्पित आहे तो वासना आहे की विरक्ती आहे तो आशा आहे की नैराश्य आहे तो प्रकाशात आहे की अंधारात आहे तो रात्रीत आहे की दिवसात आहे तो लांबी आहे की रुंदी आहे तो तपस्विता आहे की धुंदी आहे तो तर्क्य आहे की अतर्क्य आहे तो शक्य आहे की अशक्य आहे तो पाश आहे की मुक्ती आहे तो भीती आहे की शक्ती आहे तो दृश्य आहे की अदृश्य आहे तो स्पृश्य आहे की अस्पृश्य आहे तो चर आहे की अचर आहे तो प्रश्न आहे की उत्तर आहे समजा तो हत्ती, आणि आपण सारे आंधळे चाचपतोय त्याची सोंड, शेपूट अन् पाय समजा ह्यातलं काहीच जर तो नसेल तर मग सांगा, आता करायचं काय?
गाणी
स्वच्छ दिसते क्षितिज तरिही वाट वाटे नागमोडी रात्र आहे स्तब्ध तरिही थरथरे लाटांत होडी सहज सुंदर संधिकाली नभ अचानक झाकळावे इंद्रधनुचे रंग सगळे काळिम्यापरि साकळावे विश्व सारे शांत असता कां मनी हुरहूर लागे भैरवीला आळवीता कुठुन बेसुर सूर लागे स्मित मुखीचे कां विरावे भान मनिचे कां ढळावे हास्य होई अश्रु खळकन् कां, मना नच आकळावे पाहता मागे नि पुढती जे नसे त्यास्तव झुरावे हासतांना तोंड भरुनी आसवांना कां स्मरावे दुःख आणिक सौख्य दोन्ही घडविती अपुली कहाणी कधितरी गावे पवाडे कधितरी गावी विराणी नाचुदे आनंद ओठी जरि भरे डोळ्यांत पाणी वेदना विसरून अपुल्या गुणगुणावी गोड गाणी
नाही हो
मूर्ती
तिची माझी ओळख नव्हती ती मला परकी होती पण तरीही माझ्या मनात तिची सुंदर मूर्ती होती मग आम्ही प्रेमात पडलो आम्ही की मी? कोण जाणे तिच्या मूर्तीला पूजिले मी जणू देवीच्या मूर्तीप्रमाणे हळूहळू ओळख वाढत गेली तिचे गुणदोष कळू लागले माझ्या मनातल्या मूर्तीला हळूहळू तडे पडू लागले आणि एके दिवशी ती माझ्याशी भांडून निघून गेली माझ्या मनातल्या मूर्तीला ती निर्दयपणे भंगून गेली त्या दिवशी मला कळले ती मूर्ती केवळ माया होती माझ्या मनावर पडलेली ती केवळ तिची छाया होती कोणास ठाऊक, तिच्या मनात तिनेही मला घडविले असेल तिनेही माझ्या प्रतिमेला चबुतऱ्यावर चढविले असेल लागेबांधे बांधता बांधता आपण सारेच शिल्पकार होतो आपल्या, परक्या, सगळ्यांना कृत्रिम प्रतिमांची रूपे देतो कधी आपल्या स्वत्वाचीही मूर्ती आपल्या मनाला मोहते आपले आपल्याला कळत नाही जग आपल्यात काय पाहते
शांतता
काही न बोलताही मी बोलतोच आहे जडशीळ शांततेला मी तोलतोच आहे धरिला जरी अबोला मन शांत होत नाही कल्लोळ भावनांचा हृदयात होत राही पडता मिटून डोळे जल्लोष थंड होतो निस्संग शांततेचे मी पांघरूण घेतो निःशब्द शांततेचे अंगाइगीत होते कोलाहलात साऱ्या हलकेच झोप येते ह्या शब्दहीन पाशी निजतो खुशीत मीही परतून बाल होतो तिचिया कुशीत मीही कधि शांतता जिवाला दचकून चाळवीते कधि थांबल्या स्वरांची होती सुरेल गीते त्या स्तब्ध शांततेला झोपेत जाग आली स्वप्ने पुन्हा मनीची सारी सचेत झाली ही शांतताच आता आहे मला किनारा आक्रन्दनी जगाच्या मिळतो तिचा सहारा
चेहरा
माणसाच्या भावनांचा आरसा हा चेहरा माणसाच्या कामनांचा कवडसा हा चेहरा असुरक्षित प्रेमिकाच्या अवगुणांना लपवुनी प्रेयसीसमवेत होतो मुखवटा हा चेहरा भाव प्रेमळ, हास्य ओठी मारती खंजीर पाठी भामट्यांचे पितळ उघडे पाडितो हा चेहरा पापप्याला भरुन वाही वासनेला अंत नाही विकतच्या त्या भक्तिने ओथंबितो हा चेहरा अंतरी असहिष्णुता पण वरवरी कनवाळुता माणसाला का दुटप्पी बनवितो हा चेहरा हासणाऱ्यां रडवितो आक्रोशणाऱ्यां हसवितो माणसांची गूढ गुपिते उकलितो हा चेहरा गिळुनी सगळ्या चुका जाहला जरि तो मुका अंतरीची खंत त्याच्या दावितो हा चेहरा का कुणाशी बोलणे अन् काय कोणा सांगणे आर्तता अपुल्या व्यथेची जाणितो हा चेहरा
कोण मी
मी न जाणे मज स्वतःला मी तुला जाणू कसा कोण तू कळलीस मजला आव मी आणू कसा लोलकातुन रंग दिसती इंद्रधनुचे सातही भावनांचे रंग तैसे आपुल्या विश्वातही राग केव्हा लोभ केव्हा आणि केव्हा वासना खंत केव्हा, खेद आणिक भंगणाऱ्या यातना अनुभवातुन काय शिकलो काय गाठी बांधले तेच तुकडे भौतिकाचे तोडले अन् सांधले कालचा मी आज नाही रोजचा मी वेगळा आजला मी दूरदर्शी तर उद्याला आंधळा आरसा ठेवून पुढती कधि उभा मी राहतो पण मला ठाऊक नाही मी कुणाला पाहतो कोण मी अन् कोण तू ह्या क्षणभराच्या ओळखी पाखरे, होतील उडतां एकमेकां पारखी
गाणं
रात्र इतकी काळोखी की काहीच दिसत नाहीय चाचपल्याविना स्वत:चा चेहराही ओळखू येत नाहीय बसलोय डोळे विस्फारून या किर्र घनदाट रानात नैराश्याला दूर ठेवण्याची आकांक्षा घेऊन मनात दाही दिशा न्याहाळतोय आशेने - कोणीतरी दिसेल पण इतक्या काळोख्या रात्री कोण या ठिकाणी असेल? अचानक मला ऐकू येतेय झाडपानांची झिळमिळ कावळा? चिमणी? राघू? अरेच्या, हा तर कोकीळ! कुहू, कुहू, तो गातोय कोणासाठी कोण जाणे प्रेमिकेचा पत्ता नाही मग कोणासाठी हे गाणे? अचानक माझ्या लक्षात आलं तो केवळ स्वतःसाठी गातोय आपल्या गाण्याचा सारा आनंद तो केवळ स्वतःला देतोय तेव्हा मला कळून चुकलं एकांतातही सुख मिळतं आपलं गाणं आपणच ऐकून आपल्याला बरंच काही कळतं
लाॅकडाऊन लेबरर
अरे उठलास का? दात घासलेस का? चहा ठेवलास का? माझा ओतलास का? कचरा ठेवलास का? डबे आणलेस का? आंघोळ केलीस का? कपडे धुतलेस का? वाळत घातलेस का? काढून आणलेस का? भाजी आणलीस का? स्वयंपाक केलास का? पाटपाणी घेतलंस का? ताटं वाढलीस का? भांडी घासलीस का? ओटा पुसलास का? दिवे लावलेस का? दिवे मालवलेस का? गाद्या घातल्यास का? दारं लावलीस का? दात घासलेस का? इतक्यात झोपलास का?
***
