Posted on by Satyen Hombali

संदूक*

लहानपणी लपंडाव खेळतांना
आता आपण कुणाला सापडणारच नाही
ह्या भीतीने पोटात पडलेला खड्डा

विहिरीत सूर मारतांना
कोंडलेल्या श्वासातून झालेला
स्वत:च्या मर्त्यतेचा पहिला साक्षात्कार

तिनं नजरेनेच हो म्हटल्यावर
अनावर आनंदित होऊन हृदयाने
मारलेल्या कोलांट्याउड्या

हिमालयाच्या पायथ्याशी झालेली
आपण अणुरेणूहून सूक्ष्म आहोत
ही अहंभाव हरवणारी जाणीव

पौर्णिमेच्या चांदण्यात फिरतांना
ओठांतून शब्द निघण्याआधीच
हाताने हाताशी केलेलं अजब हितगूज

त्यांनी शेवटचा श्वास घेतला
आणि उच्छ्वास सोडलाच नाही
त्या क्षणी शोकाने गदगद हललेलं अंग

अधूनमधून माझ्या आठवणींची 
संदूक उघडून मी बसतो
आणि आतली अमोल रत्नं 
परत निरखून पाहत असतो
Posted on by Satyen Hombali

नको ना*

त्या चिमणीसारखी
थोडा वेळ छतात चिवचिवाट करून
उडून जाऊ नको ना

त्या धुक्यासारखी
साऱ्या जगावर तुझ्या रहस्याची रजई पांघरून
विरून जाऊ नको ना

त्या वावटळीसारखी
एखादं सोनेरी पान माझ्या दारात टाकून
फिरून जाऊ नको ना

त्या काजव्यासारखी
घन्या अंधारात लुकलुक चित्रं काढून
विझून जाऊ नको ना

त्या इंद्रधनूसारखी
आभाळाच्या पटलावर तुझे सात रंग शिडकून
वितळून जाऊ नको ना

त्या पौर्णिमेच्या चंद्रासारखी
हजारो चेहरे उजळून मग एखाद्या ढगामागे
लपून जाऊ नको ना

ह्या प्रणयाच्या क्षणी
माझ्या जिवाला अनावर ओढ लावून
सोडून जाऊ नको ना
Posted on by Satyen Hombali

विराणी*

जर आपल्या नजरा कधी भिडल्याच नसत्या 
तर माझ्या आयुष्यात एकच खंत राहिली असती 
की आपल्या प्रेमाची ही कहाणी
न सांगताच संपली असती 

जर मी तुला केवळ दुरूनच पूजलं असतं
जर आभाळातल्या ताऱ्यासारखं तुला निरखलं असतं
तर माझ्या ह्या भावनांची पणती
न तेवताच विझली असती 

जर आपली गळाभेट कधी झालीच नसती
जर आपल्या प्रेमाच्या पूर्तीची वेळ आलीच नसती 
तर माझ्या आत्म्याची आसक्ती 
न प्राशताच शमली असती 

जर तू माझ्याकडे व्याकुळ होऊन पाहिलं नसतंस
जर तुझ्या डोळ्यांतले अश्रू मला दिसले नसते 
तर माझ्या मनातली वादळं
न वाहताच ओझरली असती 

जर तुझ्या आसवांतून तू मला सांगितलं नसतंस
की जे शक्य नाही त्याची स्वप्न पाहूं नकोस 
तर माझ्या हृदयाची शकलं
न भंगताच एकवटली असती 

जर आज एकटाच मी माझ्या मृत्यूला तोंड देत नसतो 
जर आज एकटाच मी शेवटचा श्वास घेत नसतो 
तर माझी ही अखेरची विराणी 
न आळवताच ओघळली असती
Posted on by Satyen Hombali

बक्षीस*

हरिद्वारला गंगेच्या किनारी उभा राहून
मी न्याहाळतोय हजारो भक्तांचं पापक्षालन
आजपर्यंत कधीच नव्हतो इतका एकाकी
मी ऐकतोय माझ्याच मनातलं बधिर आंदोलन

अंगात येऊन घुमणारा तो संमोहित समूह
त्या ज्वाळा, ते संगीत, तो नृत्यांचा जोश 
आणि त्यांच्या मध्यात वस्तुनिष्ठ, तर्कनिष्ठ मी
ऐकतोय त्यांच्या मंत्रपठणाचा कर्कश जल्लोष

टक लावून पाहतोय पण माझ्या लक्षात येईना
ह्या नदीच्या पाण्यातली जादू मला कळेना
की त्यात नाहतांना भक्त आपल्या वेदना विसरतो
आणि चार शिंतोड्यांनी मांत्रिक दुर्धर व्याधी पांगवतो

विचारमग्न मी, तिथे खिळून उभा राहतो आहे
जे दिसतंय त्याच्या पलिकडचं अदृश्य दृश्य पाहतो आहे
आणि अचानक लक्षात आलंय की मी इथं एकटा नाही
गंगेचा हा खळाळता ओघ सांगू पाहतोय मला काही

नदीतली एकेक गारगोटी माझ्याशी गप्पागोष्टी करतेय
घाटपायऱ्यांच्या दगडविटांना देखील आता कंठ फुटतोय
हळूहळू ह्या गंगेचं गुपित मला समजूं लागलंय
भक्तिभावनेच्या शक्तीचं गणित मला उमजू लागलंय

एक वेळ अशी येते की शास्त्राची कास सोडावी लागते
एक वेळ अशी येते की अंतरीची आस ऐकावी लागते
अंतरात्म्याला वस्तुनिष्ठा, तर्कशास्त्र वगैरे कळत नाही
भक्तीची परीक्षा पास झाल्याशिवाय मुक्तीचं बक्षीस मिळत नाही
Posted on by Satyen Hombali

सुकून*

म्हटलं चला, आज एक सुंदर कविता लिहूया
प्रेम, विरह, सत्य, सौंदर्य, कशाबद्दल तरी
अंतर्मनातल्या स्पंदनांचं करूया छान वर्णन, पण
सगळंच सुकून गेलंय…

जशी एकाकी पडलेल्या माझ्या पेनातली शाई
जसं उन्हाळ्याने कोरड्या पडलेल्या नदीचं पात्र
जशी एखाद्या म्हाताऱ्याची पातळ ठिसूळ कागदी त्वचा, तसं 
सगळंच सुकून गेलंय…

मेल्या फांदीवरचं फूल जसं फुलू शकत नाही
पंख तुटलेला पक्षी जसा उडू शकत नाही
हलक्याशा झुळकेनं थरथरणाऱ्या गवताच्या शुष्क पात्यासारखं 
सगळंच सुकून गेलंय…

आज विहिरीत सोडलेली बादली कोरडीच खडखडतेय
आज माझी काव्यात्म अस्मिता नुसतीच बडबडतेय
आज तीच जुनी ध्वनिमुद्रिका त्याच खाचांवर अडखळतेय, खरंच
सगळंच सुकून गेलंय…

पाहा तरी, पाहता पाहता ही कविता लिहून टाकली
ओसरलेल्या कृतिशीलतेची कबुली देऊन टाकली
वाळलेल्या लाकडाला कशी झटकन आग लागली, जरी
सगळंच सुकून गेलंय
Posted on by Satyen Hombali

कोरस*

सांगण्यासारखं आहे ते सगळं सांगून झालंय का?
लिहिण्यासारखं आहे ते सगळं लिहून झालंय का?

झालं असेल तर मग कशासाठी हा उपद्व्याप?
लिहिणारा आणि वाचणारा दोघांच्याही डोक्यास ताप?

सुरस सुंदर साहित्याच्या ह्या सागरतीरावर
मी पाण्यात सोडतोय माझी दुर्बळ कागदी नाव

असीम अथांग सृजनाच्या ह्या धावत्या प्रवाहात
माझ्या थेंबभर प्रतिभेचा कुठे लागणार ठाव?

अपार विश्वाच्या ह्या प्रचंड गदारोळात
चराचरातल्या प्रत्येकाचा एक सूर आहे

किडामुंगीपासून ते थेट देवमाशापर्यंत
प्रत्येकाचा आपापला आगळा नूर आहे

लक्ष देऊन ऐकलंत तर तुम्हालाही सारं कळेल
ह्या आरोह-अवरोहांची तुम्हालाही मजा मिळेल

एकेक वेगळा सूर-ताल तुम्हाला त्यांच्या जगात नेईल
कोणीच एकटा गात नाही हेही तुमच्या लक्षात येईल

प्राणिमात्रांच्या ह्या कोरसात माझाही एक आवाज आहे
ह्या वैश्विक वाद्यवृंदात माझाही एक साज आहे
Posted on by Satyen Hombali

वेडा*

लोक म्हणतात ह्याला ठार वेड लागलंय
लोक म्हणतात ह्याचं डोकं तपासायला हवं
लोक बसतात लावत माझ्या स्वप्नांचा अर्थ
माझ्या मनातला अनर्थ त्यांना कुठून कळणार?

लोक म्हणतात हा आपल्याच जगात असतो
पण मला सांगा, तुम्ही किती वर्षं एकटे रहाल?
मला नाही इच्छा त्यांच्या जगात राहण्याची
माझ्या कल्पनेतलं जग त्यांना कुठून कळणार?

त्यांना वाटतं त्यांनी मला इथं कोंडून ठेवलंय
कारण म्हणे मी अकारण हिंसकपणे वागतो
कोण बांधील, कोण मोकळा, हे कोणाला उमगलंय
मला पिळणारी यातना त्यांना कुठून कळणार?

मला सुद्धा हवंय हो तुमच्यासारखं आयुष्य
मला सुद्धा हवी आहेत घर, बायको, मुलंबाळं
मला सुद्धा ऐकायचे आहेत हो तुम्हा सर्वांचे आवाज
पण मला बहिरं करणारा माझ्या मनातला कोलाहल 
तुम्हाला कुठून कळणार?
Posted on by Satyen Hombali

धुंदीत

कशाच्या धुंदीत जगायचे
आता कशाच्या धुंदीत जगायचे

बालपण होते मायेला पारखे
पालवी मरून उरत बुडखे
भाजके चिंचोके मोजायचे
आता कशाच्या धुंदीत जगायचे

तारुण्याची रग जगाला आव्हान
परिवर्तनाची लागली तहान
विचार निखारे झेलायचे
आता कशाच्या धुंदीत जगायचे

तशात फुलले प्रीतीचे फुलोरे
मनांत बांधले स्वप्नांचे मनोरे
ढगांवरी पाय पडायचे
आता कशाच्या धुंदीत जगायचे

प्रपंच संसार यश अपयश
मध्यमवर्गीय सोवळे निकष
दोरीवरी तोल मापायचे
आता कशाच्या धुंदीत जगायचे

वार्धक्य ठाकले दार ठोठावीत
देवधर्माचे न उमगे गुपित
उगाच का टाळ कुटायचे
आता कशाच्या धुंदीत जगायचे

कशाच्या धुंदीत जगायचे
आता कशाच्या धुंदीत जगायचे?
Posted on by Satyen Hombali

परवानगी*

अजूनही अश्या काही गोष्टी आहेत…

उदाहरणार्थ… सकाळच्या पहिल्या सिगरेटचा पहिला झुरका
जो आपल्याला स्वतःच्या जिवंतपणाची आठवण करून देतो  

उदाहरणार्थ… पिकलेल्या पिवळ्या धमक हापूस आंब्यातला आंबटगोड मांसल गर
जो शापित प्रखर उन्हाळ्याची असह्य घालमेल घालवून टाकतो

उदाहरणार्थ… खूप वर्षांनी भेटलेल्या मित्रांच्या संगतीत निघालेल्या निरागस तारुण्याच्या आठवणी
ज्या खळखळ हास्याची कारंजी उडवून क्षणभर ते तारुण्य परत आणून देतात

उदाहरणार्थ… अजूनही तिच्या दोन डोळ्यांत लकाकणारी लाखो लाजरी नक्षत्रं
जी तिनं हो म्हणताच आपल्या हृदयातली अनाहूत धडधड वाढवतात

उदाहरणार्थ… खूप दिवस आसावलेल्या धरतीवर पहिला पाऊस पडल्यानंतर येणारा सुगंध
जो एखाद्या जादुई कस्तुरीसारखा आपल्या जिवाला चाळवत राहतो

उदाहरणार्थ… आताच वाचून संपवलेल्या पुस्तकावर समाधानानं मारलेली थापटी
जी आपल्या मनांत एक निराळं नवीन दिवास्वप्न पेरून जाते

उदाहरणार्थ… मनातल्या मनांत, अंतरात्म्याच्या गाभाऱ्यात आकार घेणारी कादंबरी
जी अप्रकाशितच राहणार हे ठाऊक असूनही आपल्या ओठांवर हसू वसतं

ज्यांचा आनंद भोगण्याची आपल्याला परवानगी आहे
अजूनही अश्या काही गोष्टी आहेत…
Posted on by Satyen Hombali

काव्य*

काव्य म्हणजे कागदावर उमटलेल्या भावना
काव्य म्हणजे बोचणाऱ्या झोंबणाऱ्या यातना
काव्य म्हणजे प्रेरणेची आर्त आतुर प्रार्थना
काव्य म्हणजे कल्पनेला आर्जवाची चेतना

काव्य म्हणजे मानवाच्या अस्मितेची स्पंदने
काव्य म्हणजे मानवाच्या वेदनेची वाहने
काव्य ही कातावलेल्या कामनांची कीर्तने
काव्य ही तर नादध्वनिची आगळी आवर्तने

काव्य म्हणजे भावपंकी कमळ उमले कोवळे
काव्य म्हणजे कविमनाचे मर्म झाले मोकळे
लोक बघती दगडधोंडे; शिल्प कविला आकळे
शक्त कविच्या कुंचल्यातुन चित्र बनते वेगळे

काव्य म्हणजे आळवोनी शब्दभिक्षा मागणे
काव्य म्हणजे तळमळोनी मध्यरात्री जागणे
काव्य म्हणजे लख्ख पडले शारदेचे चांदणे
काव्य म्हणजे जे कवीला स्वप्न पडले देखणे